بهبود برآورد عیار بخش شرقی کانسار مس سرچشمه با استفاده از روشهای زمین آماری شاخص و چند نقطه ای

امروزه ابعاد مختلف محدودیت های روش های متداول شبیه سازی مبتنی بر واریوگرام دو نقطه ای برای مدل کردن فرایند های زمین شناسی پیچیده و غیر خطی، بر متخصصین مهندسی معدن بخوبی آشکار شده است. شبیه سازی به روش های مبتنی بر واریوگرام دو نقطه ای معمولاً مدل های با عدم قطعیت بالا تولید می کنند که ممکن است پیش¬بینی نادرستی از پیوستگی ساختار های زمین شناسی را بدست دهند. راه کارهای متعددی برای عملکرد فراتر از زمین آمار دو نقطه ای برای تولید الگوهای واقعی زمین شناسی پیشنهاد شده است. یکی از بهترین روش های بازتولید و شبیه سازی ساختارهای غیرخطی و پیچیده، روش زمین آمار چند نقطه ای است. از آنجائیکه استفاده از داده ها و نمونه های محدود، استنباط زمین آمار چند نقطه¬ای را به چالش می اندازد، لذا ایده استفاده از یک داده خارجی کمکی تحت عنوان یک تصویر آموزشی که انتظار ما از زمین شناسی زیر سطح زمین را توصیف می کند، به یک راه حل جذاب مبدل شده است. بهترین راهنما برای تولید تصاویر آموزشی استفاده از نقشه های زمین شناسی می باشند. در کانسار مس پورفیری سرچشمه، پدیده های ثانویه مشکلات عدیده ای را برای کارشناسان در طراحی معدن به وجود آورده اند. مهمترین پدیده ثانویه را می توان دایک های عقیمی دانست که در فازهای مختلف زمانی به داخل کانسار نفوذ کرده اند. ورود این دایک ها به ماده معدنی در حین استخراج باعث ترقیق عیار ماده معدنی و باعث تحمیل ضرر اقتصادی به فرایند معدنکاری می شود. فرایند تزریق دایک ها در کمپلکس سنگ میزبان منجر به ایجاد و توزیع ساختار های غیر خطی و پیجیده میشود که عملا به روش های آمار دونقطه ای نمی توان به مدل سازی دقیق آن ها پرداخت. هدف از این مطالعه مقایسه تخمین ذخیره بدون استفاده از مدل تهیه شده از دایک ها و با استفاده از مدل تهیه شده از دایک ها با استفاده از روش زمین آمار چند نقطه ای می باشد. در این تحقیق، در ابتدا و پس از تهیه تصویر آموزشی مناسب ، توزیع فضائی سه بعدی دایک ها ی محدوده فضای تخمین با استفاده از الگوریتم شبیه سازی چند نقطه ای snesim مدل سازی و تعیین گردید. با بهینه سازی پارامتر های این الگوریتم و استفاده از تصویر آموزشی، تعداد 50 تحقق از مدل دایک ها تهیه و سپس نقشه های میانگین بروشetype تهیه گردید. نتایج این شبیه سازی منجر به شناسائی توزیع پیوستگی فضائی دایکها در پلانها و مقاطع ترسیم شده گردید. در ادامه تخمین عیار و ذخیره به روش های مختلف زمین آماری شامل کریجینگ معمولی و کریجینگ شاخص بدون لحاظ نمودن دایکها در مدل بلوکی کانسار انجام شد. نتایج این مرحله حاکی از برتری روش کریجینگ شاخص در شناسائی دایکها در مقایسه با کریجینگ معمولی بود. سپس با تاثیر دادن مدل دایک ها بر هر دو روش، تخمین ذخیره دقیق تر در مدل هایی که دایک ها در آن ها تاثیر داده شده اند بدست آمد. در نهایت و از طریق اعتبارسنجی نتایج با استفاده از گمانه هائی که بدین منظور کنار گذاشته بودند، مشخص گردید که ترکیب شبیه سازی زمین آماری چند نقطه ای با روش کریجینگ شاخص نتایخ دقیق تر و واقعی تری از میزان ذخیره کانسار های مس پورفیری بدست می دهد.